سرنوشت مبهم ۸۲ درصد شمش بلوم؛ چالشی برای شفافیت بازار
به گزارش آهن الات نوین آرکا ، بازار آهن‌آلات ایران در ماه‌های اخیر با چالش‌های قابل توجهی روبه‌رو شده است. از عدم شفافیت در عرضه‌های شمش بلوم در بورس کالا گرفته تا نوسانات قیمت محصولات فولادی مانند تیرآهن و میلگرد، این مشکلات بازار را دچار پیچیدگی کرده است. در این شرایط، عواملی همچون عرضه‌های غیرواقعی در بورس، صادرات بدون نظارت و تأثیرات تحولات بازار جهانی به شدت بر قیمت‌ها تأثیر گذاشته‌اند. در این گزارش، به بررسی این چالش‌ها و تأثیرات آنها بر بازار آهن‌آلات ایران پرداخته خواهد شد.
سرنوشت نامشخص شمش بلوم؛ چالشی برای شفافیت بازار
طبق آمارهای موجود، در سه ماهه ابتدایی سال جاری، ۵.۲ میلیون تن شمش بلوم در بورس کالا فروخته شده که تنها ۱۷.۹ درصد از آن به محصولات نهایی تبدیل و دوباره در بورس کالا عرضه گردیده است. این آمار نشان‌دهنده فقدان شفافیت در زنجیره تولید و توزیع فولاد است.
به عبارت دیگر، از ۵.۲ میلیون تن شمش بلوم فروخته شده، فقط ۹۳۱,۶۹۱ تن به محصولات نهایی تبدیل شده‌اند و دوباره عرضه شده‌اند. این موضوع نگرانی‌هایی را در مورد نحوه تولید و توزیع ایجاد می‌کند و سوالات بسیاری را درباره سرنوشت بیش از ۴ میلیون تن شمش بلوم باقی‌مانده مطرح می‌کند.
برخی معتقدند که بخش عمده‌ای از این شمش‌ها به صورت غیررسمی صادر شده‌اند و ارز حاصل از آن نیز وارد چرخه اقتصادی کشور نشده است. همچنین عرضه‌های نمایشی در بورس کالا که هدف آن فروش واقعی نبوده، موجب افزایش ابهام در بازار شده است.
این نوع عرضه‌ها، به ویژه هنگامی که قیمت‌های پایه بورس کالا بالاتر از نرخ‌های بازار آزاد تعیین می‌شود، باعث می‌شود که خریداران به بازار آزاد روی آورند و عرضه‌های فولادی در بورس کالا بدون مشتری بمانند یا با قیمت‌های بالاتری معامله شوند.
معاملات ضعیف بورس کالا و کاهش تقاضا
در هفته‌های اخیر، از مجموع ۸.۱۸ میلیون تن محصولات فولادی عرضه‌شده در بورس کالا، تنها ۱۷ درصد به فروش رسیده است. این نشان‌دهنده کاهش قابل توجه تقاضا در بازار است. به عنوان مثال، از کل عرضه میلگرد، فقط ۱۴ درصد فروش داشته و محصولات تیرآهن و نبشی نیز به ترتیب تنها ۱۱ درصد و ۵ درصد از مقدار عرضه‌شده را به فروش رسانده‌اند. این کاهش تقاضا، علاوه بر رکود موجود در بازار، به دلیل سیاست‌های نامناسب قیمت‌گذاری است.
تعیین قیمت‌های پایه بالاتر از نرخ‌های بازار آزاد، نه تنها منجر به کاهش تقاضا می‌شود، بلکه باعث می‌شود که خرید از بورس کالا برای خریداران جذابیت کمتری پیدا کند.
نوسانات بازار میلگرد و تیرآهن
در هفته جاری، بازار آهن‌آلات با نوسانات زیادی همراه بود. قیمت میلگرد پس از تغییرات مختلف در نهایت به ۳۱ هزار و ۳۰۰ تومان رسید، در حالی که تیرآهن نیز با کاهش قیمت‌های متعدد در روزهای گذشته به حدود ۳۲ هزار تومان به ازای هر کیلوگرم رسید. محصولات نبشی و ناودانی نیز تغییرات قیمتی اندکی داشتند، اما عمدتاً با ثبات نسبی روبه‌رو بودند. این نوسانات نشان‌دهنده عدم تعادل در بازار و تأثیر عواملی مانند رکود اقتصادی و تغییرات نرخ ارز است.
چالش‌های بازار جهانی و تأثیر آن بر ایران
بازار جهانی آهن‌آلات نیز در شرایطی است که فشار زیادی به بازار داخلی ایران وارد می‌کند. کاهش قیمت سنگ‌آهن در بازار جهانی، ناشی از تقاضای ضعیف در چین و افزایش عرضه از سوی تولیدکنندگان بزرگ، وضعیت سختی را برای تولیدکنندگان داخلی ایجاد کرده است. افزون بر این، افزایش صادرات بیلت چین به خاورمیانه به رقابتی جدی برای صادرکنندگان ایرانی منجر شده است که بازارهای صادراتی ایران را تحت‌الشعاع قرار داده است.
راهکارهای بهبود بازار آهن‌آلات ایران
برای بهبود وضعیت بازار آهن‌آلات ایران، اصلاحات جدی لازم است. از جمله این اصلاحات می‌توان به شفاف‌سازی در فرآیندهای تولید و توزیع، حذف عرضه‌های نمایشی از بورس کالا و هماهنگی بیشتر با تحولات بازار جهانی اشاره کرد. علاوه بر این، برای جلوگیری از رکود در بازار داخلی، سیاست‌گذاران باید با ایجاد ثبات در نرخ ارز و ارائه سیاست‌های حمایتی، شرایط بهتری را برای تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان فراهم کنند.