میلگرد سنجاقی چیست؟

میلگرد سنجاقی بانام‌های دیگری مانند: قلاب دوخت، دوخت ستون، رکابی شناخته می‌شود و یکی از محصولات پرکاربرد در سازه‌های بتنی است.

این محصول از میلگردهای معمولی کمی باریک‌تر و در اندازه کوچک‌تر است به‌نحوی‌که از دو سمت آن خم و به شکلی مانند سنجاق درمی‌آید. میلگرد سنجاقی در دسته میلگرد عرضی قرار می‌گیرد و استفاده از آن در سازه‌های بتنی، به این دلیل حائز اهمیت است که بر نحوه عملکرد ستون‌های بتنی از نیروهای جانبی تأثیر مستقیم دارد.

سنجاقی از نوع میلگرد آج‌دار گرید A2 در اندازه‌های 8 الی 10 تولید می‌شود. تعداد و فاصله‌های موجود بین میلگردها توسط مهندس پروژه باید بر اساس نقشه‌های محاسباتی سازه مشخص شود.

انواع میلگرد سنجاقی

این محصول در تعداد زوج و به صورت عمود، غالبا در ستون و دیوارهای سازه استفاده می‌شود. این میلگرد در سه نوع متفاوت در کارگاه‌های ساختمانی تولید می‌شود که بسته به نوع خمش و زاویه خمیدگی، نوع آن نیز مشخص می‌شود.

میلگرد رکابی با خم استاندارد با زاویه 90 درجه در دو طرف

در دو انتهای این محصول، دو خم به اندازه زاویه 90 درجه ایجاد می‌شود و طبق قوانین ملی ساختمان‌سازی این خم 12 برابر قطر میلگرد است. به عنوان مثال اگر قطر آن 16 میلی‌متر باشد، مقدار خم مورد نیاز برای آن تقریبا 20 سانتی‌متر می‌شود.

میلگرد رکابی با خم نیمه‌استاندارد

در این حالت در یکی از طرفین میلگرد خم با زاویه 90 درجه و در طرف دیگر یک خم به صورت چنکگ مانند با زاویه 135 درجه ایجاد می‌شود.

میلگرد رکابی با زاویه دو طرف 135 درجه

در این نوع میلگرد سنجاقی زاویه‌ها در دو طرف محصول در خلاف جهت هم ایجاد می‌شوند و از نظر ظاهری شکلی مانند ایجاد می‌کند. به نحوی که یکی از آن‌ها به سمت بالا و طرف دیگر به سمت پایین است. علاوه بر این ممکن است بسته به نوع درخواست مشتری نیاز باشد تا هر دو طرف با زاویه 135 درجه و هر دو طرف به یک سمت، خمش را در میلگرد ایجاد نمایند.

کاربرد میلگرد سنجاقی

در دنیای ساخت‌وساز امروز استفاده از میلگردهای سنجاقی باهدف افزایش استحکام و مقاومت سازه یکی از موارد ضروری به‌حساب می‌آید. برخلاف ظاهر کوچک آن، این محصول یکی از پرکاربردترین مقاطع فولادی در صنعت ساختمان‌سازی است.  این محصولات اکثراً در ستون‌ها و دیوارهای سازه بتنی در تعداد زوج و به‌صورت عمود قرار می‌گیرند. ذکر این نکته حائز اهمیت است که میلگردهای سنجاقی با کمک سیم مفتول به همدیگر متصل می‌شود.

ستون بتنی

ستون‌ها وظیفه انتقال بار ساختمان به زمین را دارند و باید از استحکام بالایی برخوردار باشند. استفاده از میلگرد سنجاقی در ستون‌های بتنی پس از ایجاد ستون با میلگردها و بتن‌ریزی بر روی آرماتور موجب استحکام و مقاومت بالا می‌شود. درواقع وظیفه نگه‌دارنده میلگردهای طولی را بر عهده دارد تا در اثر وارد شدن بارهای جانبی از یکدیگر جدا نشوند و ستون دچار ازهم‌پاشیدگی نگردد.

دیوار برشی

کاربرد دیگر آن، استفاده در دیوارهای برشی است. دیوارهای برشی از نوع بتنی تحت تأثیر فشار برشی ساختمان قرار دارند و با کمک میلگردهای طولی دارای استحکام می‌شوند. ازاین‌رو با استفاده از قلاب دوخت، این میلگردهای طولی ثابت نگه‌داشته می‌شوند.

فونداسیون

یکی دیگر از کاربردهای آن، استفاده در اسکلت فلزی و فونداسیون سازه‌ها است. این محصولات به‌صورت عرضی و عمود بر هم‌روی یکدیگر قرار داده می‌شوند. از دیگر کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره داشت:

• ساخت ساختمان‌های مرتفع و چندطبقه
• ایجاد ساخت‌وسازهای مربوط به صنعت کشاورزی
• پل‌سازی و سدسازی

نحوه استفاده از میلگرد سنجاقی در سازه

همان‌طور که گفته شد وجود این محصولات در ستون‌های بتنی و دیوارهای برشی یکی از ملزومات ساخت‌وساز برای افزایش مقاومت سازه است. نحوه اجرا و بستن آن طبق مقررات بین‌المللی نصب میلگرد باید انجام شود.

1. در مرحله اول نیاز است تعداد میلگردهای سنجاقی موردنیاز مشخص شود. تعداد آن‌ها به طول ستون بتنی، تعداد میلگردهای طولی به‌کاررفته در سازه و فاصله بین آن‌ها بستگی دارد. برای همین کار باید تعداد خاموت سنجاقی (میلگرد عرضی چهارگوش که به‌صورت دورتادور ستون قرار می‌گیرد) و طول ستون را داشته باشیم.
2. تعداد خاموت موردنیاز برحسب طول میلگردهای ستونی تخمین زده می‌شود به‌نحوی‌که اگر طول میلگرد طولی ستون، 2 متر باشد به ازای هر 15 سانتی‌متر یک خاموت نیاز خواهیم داشت.
3. هر خاموت یک میلگرد سنجاقی دارد که به‌صورت یک‌درمیان در امتداد برش ستون با زاویه 90 درجه قرار می‌گیرد. تعداد آن در صورت بیشتر بودن تعداد میلگردهای طولی که در کنار یکدیگر قرارگرفته‌اند نیز افزایش می‌یابد.
4. توجه به شکل خاموت (لوزی، مربع و یا مستطیل) نیز مهم است. معمولاً نصب آن‌ها به‌صورت یک‌درمیان موجب پیدایش مشکلات در زمان بتن‌ریزی می‌شود که بهتر است از خاموت لوزی شکل استفاده شود. در هر خاموت لوزی تنها یک میلگرد طولی به‌صورت آزاد قرار می‌گیرد و از به وجود آمدن خطرات احتمالی جلوگیری می‌کند.

مزایا استفاده از میلگرد سنجاقی

استفاده از میلگرد سنجاقی در سازه‌های بتنی دارای مزایای زیادی است که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• مهم‌ترین مزیت آن به‌موجب شکل ظاهری که دارد، ثابت نگه‌داشتن میلگردهای طولی در جای خود است.
• مزیت دیگر اندازه کوچک و وزن سبک آن است که باعث می‌شود تا در هر موقعیتی بتوان از آن به‌راحتی استفاده کرد.
• ضمن ایجاد سختی در هنگام بتن‌ریزی موجب شلوغ شدن میلگردها می‌شود به همین دلیل استفاده از این محصول توصیه می‌شود.

معایب استفاده از میلگرد سنجاقی

در کنار تمامی مزایای میلگرد سنجاقی، بهتر است نگاهی هم به معایب استفاده از میلگرد سنجاقی داشته باشیم. برخی از معایب استفاده از این محصول عبارتند از:

• این محصول را نمی‌توان برای بیش از 12 عدد میلگرد طولی استفاده کرد.
• نصب و مراحل استفاده از میلگرد سنجاقی، مسئله مهمی است؛ چرا که کمترین انحراف از میزان استاندارد، باعث ایجاد مشکلاتی در سازه خواهد شد.
• اگر اندازه‌ای که در تهیه میلگردهای سنجاقی به کار رفته، با ابعاد ستون متناسب نباشد، استفاده از این محصول، برای پروژه موردنظر مشکلات زیادی را ایجاد خواهد کرد.
• اندازه خم و زاویه‌ها برای استفاده از این محصول، باید دقیق باشند و حتی کوچکترین اشتباهی می‌تواند خسارات جبران ناپذیری به سازه وارد کند.

در دنیای امروز با پیشرفت فناوری‌های موجود در ساخت‌وساز می‌توان با در نظر گرفتن همه جوانب از ابزار و مقاطعی استفاده نماییم تا ضمن افزایش استحکام و مقاومت سازه، از به وجود آمدن خطرات احتمالی نیز پیشگیری نماییم. میلگرد سنجاقی یا قلاب دوخت یکی از کوچک‌ترین اما پراستفاده‌ترین ابزار در استحکام سازه‌های بتنی به‌حساب می‌آید. به همین دلیل استفاده از میلگرد قلاب دوخت یا سنجاقی در دل ستون‌ها برای بالا بردن مقاومت و استحکام مقاومت برشی ضروری و لازم است.

عدم استفاده از آن و با استفاده نادرست از آن موجب ایجاد خسارات جبران‌ناپذیری خواهد شد. در پایان یادآور می‌شود که استفاده از این مقطع فولادی طبق مقررات و آیین‌نامه‌های بین‌المللی باید انجام شود که نیازمند نظارت دقیق مهندس پروژه و طراحان است .برای اطلاع از قیمت میلگرد سنجاقی می‌توانید با کارشناسان اهن الات نوین ارکا تماس بگیرید.

سوالات متداول

میلگرد سنجاقی چیست؟

محصولی است که در سازه بتنی به منظور ایجاد استحکام حداکثری می‌شود و به عنوان یکی از اجزای مهم آرماتوربندی استفاده می‌شود.

کاربردهای میلگرد سنجاقی چیست؟

از این محصول در اسکلت فلزی و فونداسیون سازه‌ها استفاده می‌شود.

مهمترین مزیت میلگرد سنجاقی چیست؟

مهمترین مزیت این محصول، به‌موجب شکل ظاهری که دارد ثابت نگه‌داشتن میلگردهای طولی در جای خود است.