میلگرد رکابی یا سنجاقی، نوعی آرماتور است که به شکل U لاتین خم می شود. از میلگردهای رکابی برای مهار میلگردهای طولی در تیرها و ستون ها و همچنین ایجاد فاصله بین دو شبکه میلگرد استفاده می شود. میلگردهای رکابی از فولاد آلیاژی ساخته می شوند و در اندازه های مختلف موجود هستند.
آرماتور U شکل یا میلگرد رکابی چیست؟
میلگرد رکابی نوعی آرماتور U شکل است که با فرایند خمکاری، در دو سر آن قلاب هایی ایجاد می شود. این میلگرد برای ایجاد و تنظیم فاصله بین دو شبکه آرماتور به کار می رود. کاربرد میلگرد رکابی، به طور مستقیم در ساخت المان های سازه ای نیست، بلکه بیشتر برای استحکام بخشیدن به سازه های بتنی کاربرد دارند.
گاهی می توان با تغییر شکل میلگرد U به فرم های دیگر، از آن در ساخت سایر المان ها استفاده کرد. در مواقعی که طول ساق های میلگرد U به اندازه لازم بلند نباشد، طول مهاری به صورت مستقیم قابل اجرا نیست. در این شرایط، دو سر آرماتور را به صورت قلاب با زاویه 180 درجه خم می کنند تا به شکل رکابی درآید.
خمکاری نقش مهمی در تبدیل میلگرد معمولی به میلگرد رکابی دارد. این روند، همان فرآیندی است که می توان زاویه خم میلگرد و شکل محصول را در آن تعیین کرد. توجه داشته باشید که نرخ این مقاطع فولادی، بر اساس قیمت روزانه میلگرد تعیین می شود.
انواع میلگرد رکابی
میلگردهای رکابی بر اساس شکل ظاهری و کاربرد، به دسته های مختلفی تقسیم می شوند. زیرا گاهی باید این مقاطع را برای کاربردهای گوناگون، به شکل های مختلفی خم کرد. به طور کلی کاربرد میلگرد رکابی با شکل های متفاوت در اعضای بتنی مسلح، امری ضروری است. بعضی از انواع میلگرد در اثر خم کاری و تغییر شکل ظاهری، را معرفی می کنیم.
میلگرد اوتکا
این نوع میلگرد رکابی، بیشتر در اتصال تیرچه به سقف استفاده می شود. تیرچه هایی که در سقف به کار گرفته می شوند اغلب روی بال پایینی تیر فولادی قرار می گیرند؛ در این حالت ممکن است فضای نشیمن کافی برای تیرچه در سقف وجود نداشته باشد. این مشکل در سازه هایی که پهنای بال پایینی تیر کم باشد، نمود بیشتری پیدا می کند. بنابراین برای حل این معضل، باید از میلگرد رکابی اوتکا (ادکا) استفاده کرد.
البته این محصول مزایای دیگری نیز دارد که عبارتند از:
- جلوگیری از ارتعاشات و کاهش میزان خیز سقف
- کاهش بار و فشارهای وارده از طبقه بالایی روی میلگردهای کششی اصلی
- جلوگیری از ترک خوردن سقف از محل تیر حمال
- جلوگیری از تخریب کامل سقف هنگام از هم گسیختگی سازه هنگام زلزله و…
- امکان قرارگیری روی انواع تیرچه
میلگرد ممان منفی
میلگرد ممان منفی یا همان آرماتور ممان، از جمله میلگردهای تقویتی است که در ساختمان های بتنی به کار گرفته می شود. یکی از اصلی ترین کاربردهایی که برای این محصول در نظر گرفته می شود، از بین بردن لنگر منفی دال سقفی است، چرا که این محصول بیشتر در تیرچه سقف به کار می رود.
از سوی دیگر هنگام اجرای سقف های تیرچه و بلوک، هیچ دهانه ای ساده در نظر گرفته نمی شود. این بدان معنی است که هنگام اجرا، دال بتنی سقف یکدست باشد؛ در نتیجه شاهد مقداری لنگری منفی دال هستیم. استفاده از این محصولات موجب کاهش نیروی کششی ناشی از لنگر منفی در قسمت فوقانی دال می شود. میلگردهای ممان منفی معمولا بالای دال بتنی سقف و در بین دو دهانه مجاور کار گذاشته می شوند؛ از این رو به این نوع میلگرد رکابی، سر تیرچه نیز می گویند.
میلگرد ممان منفی و اوتکا شباهت ها و تفاوت های بسیاری با یکدیگر دارند. از جمله اصلی ترین تفاوت های این دو نوع میلگرد رکابی، می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- انحنای میلگردهای اوتکا شبیه به سر اردک است؛ در حالی که شکل میلگردهای ممان منفی بیشتر شبیه عصاست.
- براساس آیین نامه های عمرانی استفاده از میلگرد ممان منفی ضروری است، اما استفاده از میلگرد ادکا اجباری نیست.
- میلگرد ادکا برای جلوگیری از ترک های برشی ایجاد شده اما میلگرد ممان منفی وظیفه نیروی کششی ناشی از لنگر منفی در قسمت فوقانی دال را برعهده دارد.
- نحوه اجرای این دو نوع میلگرد نیز با یکدیگر متفاوت است.
میلگرد خاموت
خاموت نوعی میلگرد است که برای تقویت بتن و جلوگیری از ترک خوردن آن استفاده می شود. این کار با ایجاد یک شبکه از میلگرد در اطراف بتن انجام شده که به آن کمک می کند تا تحت بار کششی مقاومت کند. خاموت ها معمولا از فولاد ساخته می شوند و در اندازه ها و شکل های مختلفی موجود هستند.
میلگردهای طولی معمولا از جنس A۲، A۳ و یا A۴ هستند؛ این در حالی است که میلگردهای عرضی تنها از نوع A۱ و A۲ ساخته می شوند. میلگردهای A۲ انعطاف پذیری بیشتری دارند؛ از این رو برای تولید خاموت از این نوع میلگرد استفاده می کنند.
خاموت در واقع میلگردی است که در آرماتوربندی به دور میلگردهای دیگر به کار گرفته می شود. خاموت ها به شکل های متفاوتی ساخته می شوند. خاموت، کاربردها و مزایای متفاوتی دارد که در این مقاله نمی گنجد؛ اما از جمله اصلی ترین انواع خاموت می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- سنتی
- معمولی
- سلولار
- ربات
خاموت های معمولی عمدتا بخاطر حفظ شکل بتن، افزایش مقاومت و مقاوم در برابر آسیب های زلزله، مشتریان بیشتری دارد.
میلگرد خرک
میلگرد خرک از جمله محصولاتی است که بین مش بالایی و زیرین به کار می رود. این میلگرد طوری طراحی شده که قسمت بالایی آن عمودی است و روی مش بالایی فوندانسیون قرار می گیرد. اما قسمت پایینی آن دو پاشنه در خلاف جهت یکدیگر دارد که روی مش زیرین قرار می گیرند.
میلگرد خرک همانند دیگر انواع میلگرد رکابی، کاربرد سازه ای ندارد. از این محصول تنها برای حدفاصل مش بالایی و مش زیرین استفاده می شود. در واقع به کمک این محصول مش بالایی می تواند تا پیش از بتن ریزی مستحکم و پایدار باقی بماند. این میلگرد تقویتی می تواند استفاده از اسپیسرها را کاهش دهد؛ اما توصیه ما این است که از میلگرد خرک برای این کار استفاده نکنید.
میلگرد سنجاقی
میلگرد سنجاقی از جمله میلگردهای رکابی است که براساس میزان خمیدگی که در دو سر میلگرد ایجاد می کنیم، انواع متنوعی دارد. این محصول از دیگر انواع میلگرد رکابی ظریف تر و نازک تر است اما این موضوع چیزی از کاربردهای آن کم نمی کند!
سبد میلگرد مخلوط چیست؟
ویژگی ها و مزایای میلگرد رکابی
از جمله اصلی ترین مزایای میلگرد رکابی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مهارکردن میلگردهای طولی و قائم در مکان مناسب خود
- سبک و کم حجم بودن
- قابلیت استفاده در انواع سازه های فلزی و بتنی
- امکان اتصال آسان قاب ها
- بهبود مقاومت سازه در برابر بلایای طبیعی همچون زلزله
- افزاش مقاومت کششی و فشاری بتن
کاربرد میلگرد رکابی
میلگردهای رکابی انواع مختلفی دارند که هر یک دارای کاربردهای خاصی هستند. اما به طور کلی می توان گفت میلگردهای رکابی برای افزایش مقاومت کششی و فشاری بتن در دیوارها، ستون ها، سقف و میان این بخش ها استفاده می شوند. البته به یاد داشته باشید که میلگردهای رکابی به صورت مستقیم در سازه استفاده نمی شوند.
مقررات ملی ساختمان در رابطه با میلگرد رکابی
میلگردهای رکابی نیز همچون دیگر تجهیزات ساختمانی، دارای قوانینی هستند که برای دریافت پایان کار ساختمان باید آنها را رعایت کنید. از جمله قوانینی که سازمان ملی مقررات ساختمان تصویب کرده است، می توان به موارد زیر اشاره نمود:
- اگر فاصله میان میلگردهای طولی بیش از سه سانتی متر باشد، این تجهیزات حتما باید توسط میلگردهای رکابی مهار شوند. توجه داشته باشید تعداد میلگردهای طولی در حدفاصل هر خاموت یا میلگرد سنجاقی نباید بیش از 3 باشد.
- اگر میلگرد رکابی شما خم بیش از 135 درجه و قطر آن بیشتر از 6 برابر قطر میلگردهای اصلی داشت، قسمت خم شده باید 8 برابر قطر میلگرد خم شده باشد.
- خم های قائم باید یک در میان عکس هم باشند؛ یعنی خم های 90 درجه باید رو به روی هم قرار گیرند.
- در ساختمان هایی که بیش از 5 طبقه دارند، باید از میلگردهای رکابی استفاده کنید.
- نوع، اندازه و تعداد ستون های سازه شماست که تعیین می کند وزن میلگردهای رکابی چقدر باید باشد.
- اگر تعداد ستون ها بیش از 12 عدد باشد، نباید از میلگردهای سنجاقی استفاده کنید. برای این ستون ها بهتر است از خاموت نوع بسته لوزی استفاده کنید تا هر گوشه از یک میلگرد محافظت کند.
میلگرد رکابی از جمله محصولاتی است که به صورت گسترده در صنعت مورد استفاده قرار می گیرد. این محصولات به نام آرماتور U شکل نیز شهرت دارند.
میلگردهای رکابی بسته به اینکه از کدام نوع هستند، در بخش های متفاوتی از سازه به کار گرفته می شوند. از جمله کاربرد انواع میلگرد رکابی میتوان به کاهش بار میان فوندانسیون بالایی و پایینی و… اشاره کرد. اگر شما هم به دنبال خرید این محصولات هستید، کافی است با کارشناسان اهن الات نوین ارکا تماس بگیرید. ما آماده دریافت سفارشات شما عزیزان هستیم.
تفاوت اوتکا با میلگرد ممان منفی چیست؟
میلگرد اوتکا برای جلوگیری از ترک های برشی و میلگرد ممان منفی وظیفه نیروی کششی ناشی از لنگر منفی در قسمت فوقانی دال را برعهده دارد.
میلگرد رکابی چه کاربردهایی دارد؟
این میلگرد بیشتر به منظور افزایش مقاومت کششی و فشاری بتن به کار گرفته می شود. مهم ترین تفاوت آن در حوزه کاربرد با میلگردهای دیگر، جمع کردن دیگر میلگردها و ایجاد ارتباط میان آنهاست.
میلگرد رکابی چند نوع دارد؟
انواع آن شامل خاموت، خرک، سنجاقی،ممان منفی، اوتکا می شوند.