کیفیت مقاطعی که هنگام ساخت یک سازه مورد استفاده قرار می‌گیرد، به‌صورت مستقیم با امنیت ساکنان آینده آن در ارتباط است؛ انتخاب بهترین میلگرد برای ساختمان‌سازی، هم یکی از مهم‌ترین تصمیمات مهندسان پروژه است و باید با انواع این مقاطع و ویژگی‌های هرکدام آشنا باشند تا متناسب با شرایط محیطی سازه و کاربرد مورد نظرشان، بتوانند از میان بهترین برندهای میلگرد عرضه شده در بازار، مناسب‌ترین آن را انتخاب کنند. در این مقاله راهنمایی‌هایی برای تصمیم‌گیری در این‌باره ارائه می‌دهیم؛ با ما همراه باشید.
انواع نورد در تولید بهترین میلگرد برای ساخت و ساز
میلگرد، به دو شیوه نورد سرد و نورد گرم تولید می‌شود؛ استفاده از محصولات نورد سرد برای ساختمان‌سازی مجاز نیست. مقاطع طویل با سه روش نورد تولید می‌شوند که در ادامه توضیحاتی درباره هرکدام از آنها ارائه می‌دهیم:
- نورد گرم
در فرایند نورد گرم، دمای قسمت‌های مختلف شمش فولاد به‌صورت یکنواخت افزایش پیدا می‌کند تا به بالاتر از دمای تبلور برسد، سپس وارد غلطک‌های دستگاه نورد می‌شود تا به شکل میلگرد درآید؛ دمای بالای فولاد باعث انعطاف بیشتر در شکل گرفتن محصول می‌شود. بعد از خروج این مقطع از دستگاه نورد، بدنه آن به‌صورت یکنواخت سرد می‌شود تا به دمای مشخص برسد.
- نورد سرد اصلاح شده
میلگردهای نورد سرد اصلاح شده، بدون افزایش دما تولید می‌شوند؛ برای تولید این محصولات، شمش فولاد باید چند بار از بین غلطک‌های دستگاه نورد عبور کند. در این حالت، فولاد هم‌دما با اتاق است و انعطاف کم‌تری دارد؛ به‌همین‌دلیل، پروسه نورد سرد طولانی‌تر و پیچیده‌تر است. در نورد سرد اصلاح شده، عملیات مکانیکی اتصال میلگردها، در دمای بالا انجام می‌شود؛ در نتیجه میلگرد قابلیت خمش پیدا می‌کند و می‌تواند برای ساخت‌وساز هم مناسب باشد. البته باید توجه داشته باشید که مقاطع نورد سرد اصلاح شده، همچنان شکننده‌تر از مقاطع تولید شده با نورد گرم هستند.
- نورد گرم اصلاح شده
این محصولات نیز همان مراحل تولید نورد گرم را طی می‌کنند. عملیات مکانیکی خمش و اتصال این مقاطع فولادی نیز با افزایش دما انجام می‌شود؛ در نتیجه میلگرد انعطاف بالاتری دارد، راحت‌تر خم می‌شود و در نهایت مقاومت بیشتری خواهد داشت.
چرا میلگرد نورد سرد برای ساختمان سازی مناسب نیست؟
مقاطع نورد سرد، شکننده هستند و معمولا هنگام خم کردن، می‌شکنند؛ با استفاده از این روش می‌توان محصولات را در ابعاد دقیق تولید کرد، زیرا در نورد گرم، فولاد بعد از کاهش دما منقبض می‌شود و ممکن است ابعاد آن به مقدار جزئی تغییر کند. در ساختمان‌سازی، ابعاد دقیق مقاطع طویل فولادی اهمیت چندانی ندارد؛ تنها نکته مهم، سایز میلگرد و متراژ شاخه‌های آن (۱۲ یا ۲۴ متر) است. مقاطع نورد سرد قابلیت خم شدن ندارند، در نتیجه وقتی تحت فشار قرار می‌گیرند، ترک می‌خورند یا می‌شکنند.
اهمیت شمش فولادی برای بهترین میلگرد ساختمان سازی
شمش آهن، انواع مختلفی دارد و متریال اصلی تولید بسیاری از مقاطع تخت و طویل محسوب می‌شود؛ شمش بلوم یا فابریک کاربردی‌ترین نوع فولاد، برای تولید میلگرد است. این شمش‌ها، عرض بیشتری نسبت به شمش بیلت دارند، در نتیجه برای استفاده در فرایند نورد و تبدیل شدن به مقاطع کوچک‌تر مناسبند.
نقش کربن در تولید میلگرد
یکی از مهم‌ترین عوامل دخیل در انتخاب بهترین میلگرد، درصد کربن آن است؛ هرچقدر میزان کربن به کار رفته در مقاطع بیشتر باشد، سختی و شکنندگی فولاد بیشتر می‌شود و انعطافش کاهش پیدا می‌کند. مقاطع سایزهای بزرگ‌تر که در سازه‌های عظیم به کار می‌روند، باید مقاومت بالایی داشته باشند؛ به‌همین‌خاطر درصد کربن آنها بیشتر است. شمشهای 5sp، با کربن ۳۰ تا ۳۵ درصد برای سایز ۱۴ تا ۴۰ میلگرد و شمشهای 3sp، با درصد کربن کم‌تر از ۲۲ برای سایز ۱۴ و کم‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ سطح مقطع شمش‌ها هم باید بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ میلی‌متر باشد.
چطور بهترین میلگرد برای ساختمان سازی را تشخیص دهیم؟
ویژگی‌های بهترین میلگرد برای ساختمان‌سازی، باید توسط مهندس ساختمان تعیین شود؛ مهندسان پروژه باید براساس کیفیت تولید و قیمت، بهترین محصول را برای پروژه خود انتخاب کنند و باید از آخرین قیمت میلگرد اصفهان، به‌عنوان یکی از برندهای باکیفیت این محصول اطلاع داشته باشند.
در این بخش به چند نکته مهم که هنگام انتخاب و خرید بهترین آرماتور فولادی باید به آنها توجه داشته باشید، اشاره می‌کنیم.
- ظاهر سالم، بدون بیرون‌زدگی یا ترک
- سطح مقطع بدون خوردگی و زنگزدگی عمیق
- حکاکی برند و مشخصات محصول روی بدنه آن
- یکسان بودن یا تفاوت جزئی وزن هر شاخه با میزان اعلام شده توسط کارخانه
آزمایش میلگرد؛ بهترین روش برای تشخیص کیفیت آن
آزمایش تنش-کرنش، روش مناسبی برای اطمینان از کیفیت مقاطع فولادی است؛ مهندسان بعد از خرید میلگرد از یک برند تازه، نمونه‌ای از بار دریافتی را به آزمایشگاه می‌فرستند تا بررسی شود. در آزمایشگاه، نمونه میلگرد تحت فشارهای مشابه بار ساختمان قرار می‌گیرد؛ این فشار تا زمان شکستن فولاد ادامه دارد تا میزان مقاومت محصول اندازه‌گیری شود.
انتخاب بهترین نوع میلگرد برای مصرف در پروژه های عمرانی
اولین گام برای آنالیز میلگرد، شناخت انواع این محصول و قیمت آن است؛ به‌عنوان‌مثال، هنگام بررسی قیمت میلگرد راد همدان، باید به نوع آن هم توجه داشته باشید و هزینه محصولی که به آن نیاز دارید را بررسی کنید. در ادامه درباره انواع این دسته از مقاطع فولادی صحبت می‌کنیم.
میلگرد اپوکسی
اپوکسی، روکشی است که روی فولاد کشیده می‌شود تا مقاومت آن در برابر زنگزدگی را افزایش دهد. در واقع بدنه این محصول، همان میلگرد سیاهی است که یک لایه اپوکسی روی آن کشیده شده است. این لایه ضخامت زیادی ندارد و اگر آسیب ببیند، احتمال زنگزدگی فولاد زیر آن وجود خواهد داشت؛ به‌همین‌دلیل، مهندسانی که به دنبال فولاد زنگ‌نزن هستند، به سراغ محصولات استیل می‌روند.
میلگرد فولاد کربنی
فولاد کربنی، متداول‌ترین ماده اولیه‌ای است که برای تولید این مقاطع مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ این کالا با نام میلگرد سیاه هم شناخته می‌شود و پرطرفدارترین نوع این محصول در ایران است. آنها مقاومت کششی بالایی دارند، اما در برابر زنگزدگی مقاومت زیادی از خود نشان نمی‌دهند؛ بنابراین برای استفاده در مناطق مرطوب مثل اروپا یا شمال ایران مناسب نیست.
میلگرد گالوانیزه
گالوانیزه هم مانند اپوکسی عمل می‌کند و پوششی است که از سطح فولاد در برابر زنگزدگی محافظت می‌کند. مقاومت گالوانیزه، از اپوکسی بیشتر است و هزینه بالاتری هم دارد؛ به‌همین‌سبب، اکثر فعالان حوزه ساختمان ترجیح می‌دهند از این نوع میلگرد برای سازه‌های خود استفاده کنند.
میلگرد استیل
مقاطع فولادی استیل، به‌عنوان مقاوم‌ترین محصولات شناخته می‌شوند، اما قیمت آنها بالاست و استفاده از آنها، جز برای پروژه‌های خیلی بزرگ، صرفه اقتصادی ندارد. استیل با نام فولاد زنگ نزن هم شناخته می‌شود و هزینه این محصول از قیمت میلگرد میانه، اصفهان و سایر برندها بیشتر است.
میلگرد اروپایی
کشورهای اروپایی، مقاطع فولادی را به روش ترمکس تولید می‌کنند؛ در این روش، مقاطع بعد از تولید، از میان نازل‌های آب عبور می‌کنند تا کاهش دمای ناگهانی (کوئنچ)، استحکامشان را افزایش دهد؛ بعد از فرایند کوئنچ، تمپرینگ به معنی بازگشت دادن انجام می‌شود. درصد فولاد به کار رفته در مقاطع اروپایی کم‌تر است و سطح بیرونی آنها مقاومت بیشتری نسبت به بخش داخلی دارد.
میلگرد فایبرگلاس
ماده اولیه تولید این محصول، رزین و الیاف شیشه است؛ این مقاطع مشکل زنگزدگی و خوردگی ندارند، مقاومت بالایی دارند و سبک‌تر از نمونه‌های فولادی هستند. از فایبرگلاس می‌توان در پروژه‌هایی که شرایط محیطی مناسبی ندارند نیز استفاده کرد؛ استفاده از این میلگردها هنوز به اندازه مقاطع فولادی متداول نشده است.
آشنایی با انواع میلگرد جهت استفاده در ساختمان های بتنی
مقاوم‌سازی بتن، یکی از مهم‌ترین کاربردهای آرماتور است. مقطع فولادی که برای این کار انتخاب می‌کنید، باید مقاومت کافی برای استحکام بتن و قیمت مناسب داشته باشد. استانداردهایی که برای تولید میلگرد در پروژه‌های بتنی به کار می‌رود را در ادامه توضیح می‌دهیم.
شبکه سیمی جوش شده
شبکه سیمی جوش شده، از مجموعه آرماتورهای سبک تشکیل می‌شود و در روسازی‌های بتنی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ در این شبکه، آرماتورها به‌صورت طولی و عرضی به یکدیگر جوش می‌خورند و بخش‌هایی مثل کف‌های بتنی، دال‌های بتن مسطح مسلح و قطعات پیش ساخته بتنی به کار می‌رود.
میلگرد پیش تنیدگی
آرماتورهای پیش تنیده، سازه‌های فولادی هستند که در بدنه بتن قرار می‌گیرند؛ پیش تنیدگی شامل: میلگرد، مفتول معمولی و بافته شده است. این سازه فولادی، مقاومت کششی بتن را تا حد زیادی افزایش می‌دهد، در برابر خوردگی مقاوم است و انعطاف قابل قبولی برای مقاومت در برابر فشارهای وارده دارد.
پرفروش ترین میلگردهای بازار کدامند؟
در ایران، کارخانه‌های بسیاری در زمینه تولید مقاطع فولادی فعالیت دارند؛ به‌همین‌دلیل، معرفی یک یا چند برند به‌عنوان تولیدکننده بهترین میلگرد ایران کار ساده‌ای نیست و پیمانکاران، براساس نیاز پروژه، تجربه و ویژگی تولیدات کارخانه‌های مختلف، از برندهای مختلفی خرید می‌کنند. این برندها، میلگردهایی با مشخصات و ویژگی‌های منحصر به فرد تولید کرده که باتوجه به نزدیک بودن آنها به جداول استاندارد جهانی و کیفیت و جنس مواد اولیه، در بازه قیمتی متفاوتی قرار می‌گیرند. قیمت میلگرد تولیدکنندگان مختلف بازار را با مراجعه به لیست قیمت مرتبط، در سایت اهن الات نوین ارکا مشاهده نمایید. در ادامه به چند مورد از پر فروش‌ترین برندهای این محصول اشاره می‌کنیم:
- ذوب آهن اصفهان
- کوثر اهواز
- راد همدان
- میانه
- فایکو
خرید و انتخاب بهترین میلگرد در بازار ایران
قیمت، کیفیت و استاندارد به کار رفته در تولید مقاطع فولادی، مهم‌ترین معیارهای انتخاب بهترین میلگرد در بازار ایران هستند. افرادی که سابقه زیادی در بازار فولاد دارند، با تولیدات کارخانه‌های مختلف آشنا هستند و می‌دانند محصولات هر مجتمع، برای چه پروژه‌ای مناسب است. افراد تازه وارد، به تجربه بیشتری نیاز دارند و باید از حرفه‌ای‌ها برای انتخاب بهترین میلگرد بازار کمک بگیرند. نکته مهمی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در ایران، کارگاه‌های بسیاری به‌صورت غیرمجاز محصولات فولادی تولید می‌کنند؛ تولیدات این کارگاه‌ها هیچ نام و نشانی ندارد و قابل اعتماد نیست، پس محصولات مورد نظرتان را از فروشندگان معتبر خریداری کنید و از اصالت آنها مطمئن شوید.
سخن پایانی
در این مقاله به مهم‌ترین نکاتی که باید درباره انتخاب بهترین میلگرد برای ساختمان سازی بدانید، پرداختیم. انتخاب مصالح ساختمان، یکی از مهم‌ترین وظایف مهندسین ارشد پروژه‌هاست که به‌طور مستقیم با آینده سازه و امنیت ساکنان آن ارتباط دارد؛ میلگرد، هم یکی از مهم‌ترین مقاطع ساختمانی است که بتن را برای تحمل بار سازه آماده می‌کند و باید به دقت انتخاب شود.
سوالات متداول
در هنگام خرید، چطور میلگرد مناسب برای ساختمان سازی را تشخیص دهیم؟
با بررسی مواردی مثل: ظاهر سالم و بدون زنگ زدگی، سطح مقطع بدون خوردگی، حکاکی برند روی بدنه و نزدیکی وزن هر شاخه به وزن اعلامی کارخانه، می توان بهترین میلگرد برای ساختمان سازی را تشخیص داد.
در میان برندهای موجود در بازار میلگرد، کدام یک برای پروژه های عمرانی مناسب تر است؟
این مسئله در پروژه های مختلف متفاوت است؛ در واقع پیمانکاران می بایست بر اساس نیاز پروژه، تجربه و ویژگی تولیدات کارخانه های مختلف، میلگرد مناسب خود را انتخاب نمایند.
میلگرد مناسب برای ساختمان سازی با روش نورد گرم به دست می آید یا نورد سرد؟
در روش نورد سرد مقاطع شکننده هستند؛ از این‌رو بهترین میلگرد برای ساختمان سازی، معمولا با روش نورد گرم تهیه می شود.