لوله گالوانیزه یا لوله آهنی سفید (GALVANIZED PIPES) ، لوله درزداری از جنس فولاد نرم است که با فلز روی (Zinc) آبکاری شده است. لوله های گالوانیزه به دلیل مقاومت در برابر خوردگی، زنگ زدگی و اسیدها یکی از پرکاربردترین لوله های مورد استفاده در صنعت هستند. دو سر ابتدایی و انتهایی لوله گالوانیزه بعد از عملیات آبکاری رزوه می شوند.
انواع لوله گالوانیزه
لوله های گالوانیزه را بر اساس روش تولید به دو دسته ی گرم و سرد می توان دسته بندی کرد اما بر اساس وزن، لوله های گالوانیزه به سه دسته ی سبک، متوسط و سنگین تقسیم می شوند.
تفاوت لوله های گالوانیزه سرد و گرم
همان‌طور که گفته شد لوله های گالوانيزه از نوع لوله های درزدار هستند بدین معنا که ورق آهنی را به شکل لوله در می آورند و سپس محل اتصال ورقه های آهنی را با جوشکاری به هم متصل می کنند. معمولاً لوله های گالوانیزه را به دو نوع سرد و گرم می شناسند و تفاوت لوله های گالوانیزه گرم و سرد در روش تولید آن‌ها است. به پوشاندن سطح لوله های فولادی با فلز روی گالوانیزاسیون می گویند.
در روش گالوانیزاسیون گرم، لوله ها را درون وان مذاب روی قرار می دهند و این لوله ها با روی مذاب پوشانده می شوند که روش گالوانيزاسیون گرم سطحی براق و منعکس کننده را به لوله می دهد اما در روش سرد، لوله ها را درون محلول الکترولیت روی قرار می دهند و روی به روش الکترولیز بر سطح لوله گالوانيزه قرار می گیرد.
گالوانیزاسیون سرد باعث ایجاد روکشی مات بر روی لوله گالوانیزه می شود. در این روش ضخامت روی بسیار کمتر از ضخامت روی در روش گالوانیزاسیون گرم است. ضخامت روی در روش گالوانیزاسیون سرد در حدود 25 میکرون است. از لوله ی گالوانیزه سرد به علت ضخامت کم در مصارف خانگی استفاده می شود.
مزیت های گالوانیزاسیون گرم نسبت به گالوانیزاسیون سرد استحکام بیشتر، هزینه کمتر و راحت تر بودن انجام آن است اما در گالوانیزاسیون گرم میزان فلز روی مصرفی آن نسبت به روش سرد بیشتر است. به طور کلی گالوانیزاسیون برای پوشش نسبت به سایر روش ها مانند رنگ آمیزی لوله ها ، نیروی انسانی و هزینه کمتری می خواهد به همین دلیل دارای محبوبیت بیشتری نسبت به سایر روش ها است. مطالعه انواع لوله ها مانند لوله مانیسمان و لوله کیسینگ نیز راهنمای مفیدی است.
کاربرد لوله های گالوانیزه
لوله گالوانیزه همانند سایر لوله ها وظیفه انتقال سیال از محلی به محل دیگر را دارند. از اصلی ترین و مهم ترین کاربردهای لوله گالوانيزه انتقال سیالات (آب و گاز) در گلخانه ها و منازل است.
از دیگر کاربردهای این لوله می توان به استفاده در سازه های فلزی و دکل های مخابراتی، محافظت از کابل های شبکه و برق، پایه فنس، انتقال آب در صنایع کشاورزی حصار کشی مناطق مختلف زمین و در برخی موارد تخلیه فاضلاب اشاره کرد. این لوله ها را می توان به صورت توکار یا روکار استفاده کرد.
معمولاً لوله های گالوانیزه از داخل دچار زنگ زدگی می شوند که مشکلات فراوانی ازجمله پوسته پوسته شدن لوله ها، شکست لوله و تغییر مزه آب را در پی دارند. لازم به ذکر است امروزه در لوله کشی منازل، لوله های گالوانیزه جای خود را به لوله های پلاستیکی داده اند.
ویژگی های لوله های گالوانيزه
لوله ها گالوانيزه در بازار به طول شش متر در دسترس هستند. بعد از تولید، ابتدا و انتهای آن ها رزوه شده است و استاندارد دنده های این لوله طبق استاندارد NPT است و به وسیله دنده های پیچی که در ابتدا و انتهای لوله ها است، به هم متصل می شوند و سپس آب بندی می شوند.
تذکر: به هیچ وجه برای اتصال لوله های گالوانيزه، جوشکاری نباید انجام بگیرد زیرا حرارت جوشکاری باعث از بین رفتن روکش فلز روی این لوله ها شده و باعث تولید دود سفید می شود. این دود سفید موجب آلودگی محیط، مسمومیت و آسیب به دستگاه تنفسی می شود.
بر اساس روش تولید به دو دسته ی سرد و گرم تقسیم می شوند و بر اساس وزن، به سه دسته ی سبک، متوسط و سنگین تقسیم می شوند.
- از نوع لوله های درزدار هستند.
- از جنس آهن سفید نورد یا فولاد نرم هستند.
- دارای مقاومت کمتری در مقایسه با لوله آهنی هستند.
- قطر داخلی لوله های گالوانیزه از 1.2 تا 6 اینچ و ضخامت آن ها 2 و 2.5 اینچ است.
- دارای طول عمر بیش از 50 سال هستند.
- مقاومت بالایی در برابر زنگ زدگی و خوردگی دارند.
- دارای ساختاری واحد که باعث بالا رفتن استحکام و مقاومت در برابر ضربات می شود.
- کلیه اسیدهایی که خورنده فلز روی هستند باعث تخریب لوله های گالوانیزه می شوند.
قیمت لوله های گالوانیزه به فاکتورهای زیادی وابسته است که از مهم ترین آن ها می توان قیمت لوله خام، قیمت روی و هزینه های کارگاهی را نام برد. قیمت لوله خام نیز به دو صورت شاخه ای و وزنی اعلام می شود. با مطالعه درباره لوله داربستی و لوله فولادی اطلاعات بیشتری کسب کنید.