ایران به لطف برخورداری از معادن فراوان و منابع سوخت غنی خود توانسته پیشرفت قابل‌توجهی در زمینه تولید محصولات فولادی داشته باشد. امروزه کارخانه‌های فولادی متعددی در مناطق مختلف کشور در حال فعالیت هستند و محصولات خود را با کیفیت مطلوب تولید و عرضه می‌کنند. تعداد برندهای فولادی موجب افزایش رقابت در بازار داخلی شده است. ازاین‌رو، تولیدکنندگان به دنبال روشی برای نشان دادن و تضمین کیفیت و اصالت محصولات کلیدی و پرفروش مانند میلگرد، از گواهی فنی یا سرتیفیکیت بهره می‌گیرند. در ادامه ضمن بررسی چیستی سرتیفیکیت میلگرد، به بررسی مشخصات درج‌شده در آن می‌پردازیم.

گواهی فنی یا سرتیفیکیت میلگرد چیست؟

در بیانی ساده، کلیه کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد برای محصولات خود، سرتیفیکیت (گواهینامه) فنی ارائه می‌دهند. در حقیقت این گواهینامه که به صورت یک برگه صادر می‌شود درجهت تصدیق مواردی همچون اصالت میلگرد است که این مسئله موجب ضمانت کیفیت میلگرد تولیدشده است. لذا گواهینامه فوق با توجه به مواردی که در آن درج شده از سایر میلگردهای تولیدشده تفکیک خواهد شد. همانطور که می‌دانید قیمت تمام شده میلگرد رابطه مستقیمی برکیفیت آن دارد.

سرتیفیکیت یا گواهینامه میلگرد برگه‌ای است که از جزئیات مهمی تشکیل شده است که عبارت است از: نام و آدرس کارخانه تولیدکننده، تاریخ صدور، شماره گواهینامه، تمام مشخصات فنی و عمومی محصول، مشخصات فرایند تولید، نتایج ارزیابی میلگرد و… را در خود می‌گنجاند و به‌عنوان شناسنامه کالا توسط شرکت تولیدکننده به خریداران ارائه می‌شود. سرتیفیکیت معمولاً برای حجم بالای 25 تن صادر می‌شود و یکی از راهکارهای بسیار عالی برای تشخیص میلگردهای تقلبی و بررسی کیفیت و استانداردهای تولید اجناس فولادی به شمار می‌آید. بنابراین، وجود آن می‌تواند تصدیقی بر اصالت کالا و تضمینی برای کیفیت آن باشد.

لذا یکی از مهم‌ترین معیارهای تعیین کیفیت محصول، برند آن است. حال‌آنکه تعداد برندهای فولادی در ایران موجب سردرگمی خریداران و افزایش رقابت در این صنعت شده است. در نتیجه، سرتیفیکیت میلگرد می‌تواند به‌عنوان یک گواهینامه، به معرفی و تضمین مشخصات و کیفیت کالا بپردازد. این گواهی همچنین می‌تواند توجیه مناسبی برای قیمت میلگرد ارائه دهد.

چه مشخصاتی در گواهی فنی میلگرد ثبت می‌شود؟

سرتیفیکیت یا گواهینامه میلگرد از 4 بخش اصلی تشکیل می‌شود که هرکدام از آن‌ها اطلاعات مهمی در مورد کالای فولادی به ما ارائه می‌دهد. 4 بخش گواهی فنی میلگرد شامل موارد زیر هستند:

مشخصات عمومی میلگرد

مهم‌ترین مشخصاتی که در این بخش درج می‌شوند، شامل شماره و تاریخ صدور گواهینامه، نوع میلگرد (آجدار یا ساده، نوع آج و…)، قطر اسمی میلگرد، شماره ذوب، تعداد و شماره بسته، نشان استاندارد ایران و طول اسمی شاخه‌ها هستند. علاوه بر این مشخصات، موارد دیگری مانند استحکام تسلیم، ازدیاد طول و استحکام کشش نهایی که ازجمله خواص فیزیکی کالا محسوب می‌شوند نیز در بخش مشخصات عمومی ذکر می‌شود.

مشخصات فنی میلگرد

طبق نظر کارشناسان اهن الات نوین ارکا ، ازجمله مهم‌ترین فاکتورهای مؤثر بر کیفیت و قیمت آهن و فولاد، ترکیب مواد شیمیایی و آلیاژ به‌کاررفته در آن است و خواص مکانیکی و فیزیکی میلگرد و میزان مقاومت و کیفیت آن تحت تأثیر میزان عناصر موجود در آلیاژ قرار دارد. ازاین‌رو، لازم است  میزان عناصر موجود در میلگرد شامل کربن، فسفر، نیکل، سیلیسیم، منگنز، گوگرد و کروم با دقت بالا اندازه‌گیری شده و در برگه سرتیفیکیت میلگرد درج شوند.

مشخصات مرتبط با فرایند تولید

یکی دیگر از عوامل مؤثر بر کیفیت و مقاومت میلگرد، روش و فرایند تولید آن است. به‌این‌ترتیب، روش‌های تولید و عناصر به‌کاررفته در فرایند ساخت میلگرد به‌صورت علامت‌های اختصاری بر روی شاخه‌ها حک می‌شوند. به‌منظور تکمیل شناسنامه کالا و درج تمام مشخصات مرتبط با کیفیت و اصالت محصول، این علائم اختصاری به‌عنوان مشخصات اختصاصی فرایند تولید در سرتیفیکیت میلگرد نیز آورده می‌شوند. به‌عنوان‌مثال:

• حرف T نشان‌دهنده استفاده از روش ترمکس در فرایند تولید است که به خنک کاری و برگشت تحت کنترل میلگرد اشاره می‌کند.
• حرف A نشان‌دهنده استفاده از عناصر آلیاژی جهت دستیابی به استحکام لازم در فرایند تولید میلگرد است.
• حرف U برای میلگردهایی به کار می‌رود که از روش‌های خنک کاری و برگشت تحت کنترل در فرایند تولید آن‌ها استفاده شده و روش‌های جایگزین در ساخت آن‌ها به کار می‌رود.
• علامت اختصاری مختص به برند تولیدکننده مانند ESCO کارخانه ذوب آهن اصفهان، نمادی است که به‌صورت برجسته بر روی شاخه میلگرد درج می‌شود و اصالت و کیفیت محصول را تضمین می‌کند.

روش ارزیابی میلگرد و نتیجه آن‌ها

بخش بعدی سرتیفیکیت، نتیجه ارزیابی کیفیت و مشخصات میلگرد بر اساس معیارهای تعیین شده است. به‌طورکلی، ارزیابی و صدور گواهینامه فنی میلگردها باید بر اساس استاندارد ISO 10144 انجام شود. ارزیابی بر اساس نوع معیار، به دو شیوه انجام می‌شود. در روش اول، نتیجه آزمون‌های انجام‌شده با عدد معیار مقایسه می‌شوند. این در حالی است که در روش دوم، حداقل و حداکثر عدد معیار به‌صورت توافقی میان خریدار و تولیدکننده تعیین شده و در ارزیابی مورداستفاده قرار می‌گیرد. به‌این‌ترتیب، مشخصات و اطلاعاتی مانند تاریخ انجام ارزیابی، وزن واحد آزمون، شناسه میلگرد برای تسلیح بتن، نشانه‌گذاری بر روی میلگرد جهت تسلیح بتن و… به‌عنوان نتیجه ارزیابی در گواهینامه درج شده و به خریدار ارائه می‌شود.

دلیل اهمیت گواهینامه فنی میلگرد

کیفیت میلگرد و فولادی که از آن تهیه شده است در تولید ساختمان‌های مقاوم تاثیرزیادی دارد. با داشتن گواهینامه فوق مشخصاتی همچون کیفیت و ساختار میلگرد می‌توان به‌دست آورد. پس از آن به‌راحتی می‌توان در انتخاب میلگرد تصمیم گرفت. همانطور که می‌دانید کیفیت میلگرد تولید شده روی قیمت میلگرد تاثیرگذار است، به همین دلیل باید مطمئن شوید میلگرد خریداری شده توسط تولید کننده مورد تایید است. هر تولیدکننده براساس استانداردهای ملی و بین‌المللی مقاطع فولادی خود را تولید کند، گواهی فنی میلگرد در زمان خرید به مشتری منتقل می شود.

سخن پایانی

کارخانه های فولادی، در هنگام فروش میلگرد با حجم بالای 25 تن، برگه‌ای تحت عنوان گواهینامه فنی یا سرتیفیکیت ارائه می‌دهد. این برگه، مانند شناسنامه محصولات است و اطلاعات مهمی از مشخصات فنی، عمومی، فرایند تولید، ابعاد، شرایط نگهداری، اطلاعات کارخانه تولیدکننده و… را به مشتری ارائه می‌دهد. به‌این‌ترتیب، می‌تواند به‌عنوان تضمینی برای اصالت و راهی برای تشخیص سطح کیفیت میلگرد مورداستفاده قرار بگیرد. ارائه سرتیفیکیت میلگرد راهکاری است که بسیاری از کارخانه‌ها و تولیدکنندگان فولادی به‌منظور نشان دادن کیفیت بالای محصولات خود و رقابت مقتدرانه‌تر در بازار داخلی از آن بهره گرفته‌اند. بااین‌حال، گواهی فنی با شفاف‌سازی بیشتر مشخصات محصول، شرایط و تجربه خرید را برای مشتریان بهبود بخشیده است.