لوله مانیسمان چیست و انواع آن
لوله مانیسمان، نوعی لوله بدون درز است که به دلیل ساختار خاص خود، در بسیاری از صنایع به‌کار می‌رود. این لوله‌ها به‌طور معمول از فولاد تولید می‌شوند و به‌دلیل عدم وجود جوش در ساختارشان، از استحکام و قابلیت تحمل فشار بالاتری برخوردارند. در ادامه به بررسی ویژگی‌ها، انواع و کاربردهای لوله مانیسمان می‌پردازیم.
لوله مانیسمان چگونه تولید می‌شود؟
همان‌طور که در بالا ذکر شد برای تولید لوله‌های بدون درز روش‌های مختلفی وجود دارد. به طور کلی تولید یک لوله بدون درز نیازمند فرآیندی است که در آن شمش فولادی که عموما به هدف کاهش هزینه‌ها به صورت گرد است، تبدیل به لوله شود. در رایج‌ترین روشی که برای تولید لوله بدون درز وجود دارد، یعنی روش سنبه‌کاری چرخشی، فرآیند تولید لوله مانیسمان شامل مراحل زیر است:
- برش: در ابتدا شمش فولادی بنا به درخواست مشتری به ابعاد مورد تقاضا برش داده می‌شود.
- مرحله حرارت‌دهی: در این مرحله توسط کوره قوسی که از سوخت گاز بهره می‌برد به شمش تا مرحله گداختن حرارت داده می‌شود.
- دستگاه لخ پرس: با استفاده از این دستگاه شمش از مرکز سوراخ می‌شود.
- دستگاه النگیتور: سطح مقطع شمش توسط این دستگاه گرد می‌شود.
- مرحله شلیک سنبه: در این مرحله سنبه‌ای به طول 12 متر داخل شمش فولادی شلیک می‌شود.
- تاب‌گیری: در صورتی که در لوله تاب وجود داشته باشد در این مرحله از بین می‌رود و صاف و یکدست می‌شود.
- جدا کردن سنبه: سنبه از داخل لوله جدا می‌شود.
- کروی‌سازی: در این مرحله، سر و ته لوله که تیز و برنده است به حالت گرد درمی‌آید.
- کشش: لوله با اندازه‌های مختلف تا 24 متر کشیده می‌شود.
- سرد کردن: لوله به کمک آب و با فرآیندی خاص خنک می‌شود.
- آزمایش: لوله تست مورد تست آزمایشگاهی قرار می‌گیرد تا در صورت وجود عیب از بقیه لوله‌ها جدا شود.
- پولیش‌کاری: لوله به وسیله روغن مخصوص برای جلوگیری از خوردگی پولیش می‌شود.
- بسته‌بندی: لوله‌ها معمولا به شکل شش ضلعی و با تسمه بسته‌بندی و آماده بارگیری می‌شوند.
1. ویژگی‌های لوله مانیسمان
- بدون درز: لوله مانیسمان به‌طور کلی بدون درز است و این ویژگی باعث افزایش استحکام و مقاومت آن در برابر فشار و خوردگی می‌شود.
- دقت ابعادی بالا: تولید این لوله‌ها به گونه‌ای است که ابعاد آن‌ها با دقت بالا تعیین می‌شود، که این امر در کاربردهای خاص بسیار مهم است.
- مقاومت در برابر فشار: این لوله‌ها می‌توانند فشارهای بالا را تحمل کنند و در شرایط سخت محیطی عملکرد خوبی داشته باشند.
- مناسب برای مواد شیمیایی: لوله‌های مانیسمان به دلیل ساختار و جنس خود، در انتقال مواد شیمیایی و خورنده نیز کاربرد دارند.
2. انواع لوله مانیسمان
لوله‌های مانیسمان به چند نوع مختلف تقسیم می‌شوند، از جمله:
- لوله مانیسمان سیاه: این نوع لوله‌ها بدون پوشش و معمولاً با روکش‌های مخصوصی برای جلوگیری از زنگ‌زدگی پوشانده می‌شوند. این لوله‌ها در بسیاری از پروژه‌های ساختمانی و صنعتی استفاده می‌شوند.
- لوله مانیسمان گالوانیزه: این نوع لوله‌ها با پوشش گالوانیزه محافظت شده‌اند تا از زنگ‌زدگی جلوگیری کنند. آن‌ها معمولاً در انتقال آب و مایعات دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
- لوله مانیسمان استنلس استیل: این لوله‌ها از فولاد ضد زنگ ساخته شده و برای کاربردهایی که به مقاومت در برابر خوردگی نیاز دارند، مناسب هستند. این لوله‌ها معمولاً در صنایع غذایی و شیمیایی استفاده می‌شوند.
- لوله مانیسمان کربنی: این نوع لوله‌ها از فولاد کربنی ساخته شده و معمولاً در خطوط لوله نفت و گاز استفاده می‌شوند.
3. کاربردهای لوله مانیسمان
لوله‌های مانیسمان در صنایع مختلف کاربرد دارند:
- صنعت نفت و گاز: به‌عنوان خطوط انتقال نفت و گاز طبیعی.
- صنایع پتروشیمی: در انتقال مواد شیمیایی و خورنده.
- ساختمان: در سیستم‌های تأسیساتی و لوله‌کشی.
- صنعت برق: در انتقال سیالات داغ و بخار.
- صنعت خودروسازی: در تولید قطعات مختلف خودرو.
4. مزایا و معایب لوله مانیسمان
مزایا:
- استحکام بالا: به دلیل عدم وجود درز، این لوله‌ها دارای استحکام بالایی هستند.
- طول عمر بالا: مقاومت در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی باعث می‌شود که این لوله‌ها دارای طول عمر بالایی باشند.
- تنوع در کاربرد: قابلیت استفاده در صنایع مختلف به‌عنوان یک ویژگی مثبت است.
معایب:
- هزینه بالاتر: تولید لوله‌های مانیسمان معمولاً هزینه بیشتری نسبت به لوله‌های درزدار دارد.
- نیاز به تکنیک‌های خاص در جوشکاری: جوشکاری لوله‌های مانیسمان به مهارت بیشتری نیاز دارد.
5. جمع‌بندی
با توجه به مطالب ذکر شده می‌بینیم که لوله مانیسمان با توجه به کاربرد حساسی که در صنایع تحت فشار دارد، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکدست بودن و عدم وجود درز و خط جوش در لوله مانیسمان سبب افزایش استحکام و مقاومت به تغییرات دمایی و خوردگی و همچنین بیشتر بودن طول عمر مفید آن شده است. روش‌های مختلف تولیدی با توجه به تجهیزات و انرژی که نیاز دارند، منجر به اختلاف قیمت انواع لوله‌های مانیسمان می‌شوند. لازم است با توجه به کاربرد، میزان فشار، دما و شرایط کاری مورد نظر، درست‌ترین نوع، سایز و استاندارد برای لوله مانیسمان انتخاب شود.