نبض بازار آهن در دستان چین؛ آیا سیگنال تازه‌ای در راه است؟
بازار جهانی آهن‌آلات در روزهای اخیر بیش از هر زمان دیگری چشم‌انتظار تصمیمات و سیگنال‌های اقتصادی از سوی چین مانده است. کشوری که سهم بزرگی در تولید، مصرف و صادرات فولاد دارد و کوچک‌ترین تغییر در سیاست‌های صنعتی‌اش می‌تواند موجی از نوسانات قیمتی را در سراسر جهان رقم بزند. به گزارش آهن‌آلات نوین ارکا، تازه‌ترین داده‌های اقتصادی چین حاکی از روندی متناقض در صنعت فولاد این کشور است؛ از یک‌سو افت چشمگیر تولید مواد اولیه و از سوی دیگر رشد قابل‌توجه در تولید محصولات نهایی فولادی.
افت تولید سنگ‌آهن؛ نشانه‌ای از تغییر رویکرد یا محدودیت منابع؟
در سه‌ماهه ابتدایی سال ۲۰۲۵، میزان تولید سنگ‌آهن فرآوری‌نشده در چین با کاهش چشمگیر ۱۴.۶ درصدی همراه شد. این کاهش در حالی رقم خورده که پروژه‌های زیرساختی و صنعتی همچنان در دستور کار دولت پکن قرار دارد. کارشناسان معتقدند کاهش تولید می‌تواند ناشی از سیاست‌های زیست‌محیطی سخت‌گیرانه، تمرکز بر واردات سنگ‌آهن با کیفیت‌تر یا حتی نشانه‌ای از تعدیل استراتژیک ذخایر داخلی باشد.
رشد همزمان تولید ورق‌های فولادی؛ تقاضای درونی یا استراتژی صادراتی؟
در مقابل افت تولید ماده خام، آمارها از افزایش تولید محصولات نهایی فولادی حکایت دارند. تنها در ماه مارس، تولید ورق گرم چین به ۲۰.۲ میلیون تن و ورق سرد به ۴.۶۶ میلیون تن رسید. در مجموع سه‌ماهه اول سال نیز این ارقام به ترتیب رشد ۸.۸ و ۷.۳ درصدی را ثبت کرده‌اند. این افزایش تولید، می‌تواند نشان‌دهنده دو هدف مشخص باشد:
- پاسخ‌گویی به نیازهای داخلی پروژه‌های عمرانی و صنعتی
- افزایش تمرکز بر صادرات و حفظ سهم در بازارهای آسیایی و آفریقایی
آهن‌آلات نوین ارکا معتقد است که چین با حفظ جریان تولید فولاد، علی‌رغم کاهش مواد اولیه، در حال مدیریت هوشمندانه توازن بین عرضه داخلی و قدرت رقابت جهانی است.
ثبات قیمت جهانی ورق گرم در میانه نوسانات زنجیره تأمین
با وجود کاهش در تولید سنگ‌آهن، قیمت ورق گرم در بازار جهانی در محدوده ۴۷۹ تا ۴۹۴ دلار باقی مانده است. این ثبات نسبی می‌تواند نتیجه برنامه‌ریزی هدفمند چین برای بهره‌وری حداکثری از ذخایر داخلی یا افزایش واردات مواد اولیه از منابع جایگزین باشد. همچنین، تقویت زیرساخت‌های صنعتی چین در کنار وابستگی به نیروگاه‌های زغال‌سوز، نشان‌دهنده جهت‌گیری دولت این کشور به سمت حفظ پایداری در تولید فولاد است.
تحلیل بازار ایران؛ رکود تقاضا و انتظار برای روشن شدن چشم‌انداز
در بازار داخلی ایران، همزمان با ثبات نسبی قیمت‌های جهانی، شاهد افت قابل‌توجه در قیمت محصولات فولادی هستیم. بررسی‌های آهن‌آلات نوین ارکا نشان می‌دهد:
- میلگرد: کاهش ۲۰۰ تا ۵۰۰ تومانی در بسیاری از کارخانه‌ها
- تیرآهن: افت ۳۰ تا ۲۰۰ هزار تومانی در اغلب مبادی
- ورق سیاه: کاهش قیمتی در بازه ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ تومان
این افت قیمت‌ها بیش از آن‌که ناشی از شرایط جهانی باشد، حاصل رکود مصرف در بازار داخلی، کندی پروژه‌های عمرانی در فصل بهار و همچنین بلاتکلیفی در سیاست‌گذاری‌های کلان اقتصادی است.
پشت پرده تعرفه‌های تجاری؛ رقابت یا جنگ اقتصادی؟
یکی از متغیرهای تأثیرگذار در بازار جهانی فولاد، تنش‌های تجاری بین چین و آمریکا و سایر شرکای اقتصادی است. گزارشی از کره جنوبی پرده از تخلفات گسترده در زمینه جعل مبدا کالاهای چینی برای صادرات به آمریکا برداشت؛ ۹۷ درصد از این تخلفات مربوط به تلاش برای دور زدن تعرفه‌های سخت‌گیرانه آمریکا بوده است.
دولت آمریکا در سال‌های اخیر با اعمال تعرفه‌هایی بین ۲۵ تا ۱۴۵ درصد بر واردات فولاد و سایر فلزات، تلاش کرده تولید داخلی را تقویت کند؛ سیاستی که اکنون بازتاب آن در رفتار صادرکنندگان شرق آسیا به‌وضوح دیده می‌شود.
نگاهی به بازار جهانی فلزات: از نیکل تا استنلس‌استیل
افزون بر فولاد، سایر فلزات صنعتی نیز دستخوش نوسانات شده‌اند. آمارها نشان می‌دهند:
- بازار نیکل: مازاد عرضه ۸۳۰۰ تنی در دو ماه ابتدایی ۲۰۲۵
- تایوان: فشار بر بازار استنلس‌استیل و نگرانی از دامپینگ
- آمریکا: تولید فولاد خام با ظرفیت ۷۴.۹ درصدی
- کانادا و آذربایجان: افت حفاری نفتی و رشد صادرات آلومینیوم
این آمارها نشان می‌دهند که بازار جهانی فلزات در حال تجربه بازآرایی گسترده است؛ حرکتی که بر رفتار همه تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان در سطح بین‌المللی اثرگذار خواهد بود.
آغاز فصل تازه در بازار جهانی آهن و فولاد
با کنار هم قرار دادن تمام این متغیرها از سیاست‌های تجاری آمریکا گرفته تا کاهش تولید در چین و رکود مصرف در ایران یک نتیجه روشن است: بازار جهانی آهن‌آلات در آستانه فصلی تازه از بازتنظیم قرار دارد.
در این مسیر، آهن‌آلات نوین ارکا همچنان با ارائه تحلیل‌های روز، مشاوره تخصصی و اطلاع‌رسانی دقیق، همراه مطمئن فعالان این صنعت خواهد بود؛ چه برای تولیدکنندگان و خریداران عمده، چه برای مهندسان پروژه‌ها و مصرف‌کنندگان نهایی.
سوالات متداول
1. چرا کاهش تولید سنگ‌آهن در چین اهمیت دارد؟
کاهش تولید سنگ‌آهن در چین می‌تواند بر قیمت جهانی فولاد اثرگذار باشد، زیرا چین بزرگ‌ترین تولیدکننده فولاد جهان است و هرگونه تغییر در زنجیره تأمین این کشور، بازارهای بین‌المللی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
2. چرا با کاهش مواد اولیه، تولید ورق‌های فولادی در چین افزایش یافته؟
چین با برنامه‌ریزی هدفمند، بهره‌وری زنجیره پایین‌دستی خود را افزایش داده و با اتکا به واردات یا ذخایر داخلی، تولید محصولات فولادی را حفظ کرده تا بازارهای صادراتی خود را از دست ندهد.
3. وضعیت فعلی بازار داخلی ایران تحت تأثیر چه عواملی قرار دارد؟
بازار داخلی ایران درگیر رکود تقاضا، کاهش فعالیت‌های عمرانی، و انتظار برای تصمیمات کلان اقتصادی است. افت قیمت میلگرد، تیرآهن و ورق نیز از نشانه‌های همین شرایط است.
